FibroScan - elastografia wątroby

Elastografia wątroby metodą FibroScan® to nieinwazyjne badanie oceniające stopień uszkodzenia wątroby, w zakresie ilościowej oceny włóknienia i stłuszczenia narządu.

FibroScan® zmienił oblicze diagnostyki chorób wątroby. Dotychczas wiodącą metodą była biopsja wątroby, która polegała na pobraniu wycinka wątroby do badań pod mikroskopem (hist-pat). Biopsja wątroby wiąże się jednak z koniecznością hospitalizacji, a sama procedura stanowi pewne ryzyko dla pacjenta, np. bólu po biopsji i krwawienia. Ponieważ FibroScan® od 20 lat jest dostępny w praktyce klinicznej, przez wiele lat udowodniono że jest metodą wiarygodną w ocenie ilościowej zwłóknienia wątroby. Dlatego też, aktualnie wskazania do biopsji wątroby dotyczą jedynie rzadkich przypadków, a ocena uszkodzenia wątroby wykonywana jest w pierwszej kolejności FibroScanem®, który pacjenci często nazywają „nieinwazyjną biopsją wątroby”.

Warto podkreślić, że w ostatnich latach pojawiło się wiele różnych systemów elastografii wątroby, jednak z uwagi na brak danych klinicznych wykorzystanie wyników z innych aparatów jest mało przydatne klinicznie, a jedynie FibroScan® jest aparatem rekomendowanym przez wszystkie towarzystwa naukowe, dla którego podane są wyniki pozwalające na odpowiednią interpretację kliniczną.

Czym jest Fibroscan®?

FibroScan® to specjalistyczne urządzenie, które jest przeznaczone do badania wątroby. Jego działanie oparte jest na ocenie sztywności miąższu wątroby poprzez ocenę ultrasonograficzną prędkości fal wzbudzanych drganiem mechanicznym. Zakładamy, że im szybciej rozchodzi się fala, tym twardsza jest wątroba, a wysoka sprężystość miąższu wątroby oznacza duże ryzyko zaawansowanego włóknienia wątroby. Wynik podawany jest w kilopaskalach (kPa), a liczne walidacje FibroScan w różnych grupach pacjentów pozwoliły na przeliczanie kPa na odpowiednie stopnie zaawansowania choroby wątroby, używane dotychczas wyłącznie w raportach z biopsji wątroby.

FibroScan® jest szybki, nieinwazyjny i bezbolesny. Pacjent nie odczuwa podczas badania właściwie żadnego bólu, jedynie odczuwa delikatne puknięcia po prawej stronie jamy brzusznej. Nie ma konieczności przerwania ciągłości tkanek i nie trzeba pobierać krwi. Badanie trwa krótko, do 15 minut i można wykonywać je w dowolnych odstępach czasowych w ramach monitorowania choroby. Wynik wydawany jest od razu po badaniu.

Jak przebiega FibroScan®?

Osoba wykonująca badanie to lekarz lub wykwalifikowany technik, po szkoleniach i certyfikacji. Przed badaniem osoba wykonująca przeprowadza krótki wywiad z pacjentem, mający doprecyzować wskazania oraz wykluczyć przeciwwskazania. Podczas pomiaru pacjent leży z uniesionym ponad głowę prawym ramieniem. Głowica urządzenia FibroScan®, przypominająca głowicę aparatu USG, zostaje przyłożona do brzucha – po prawej stronie między żebrami. Głowica wysyła falę mechaniczną, co pacjent czuje i słyszy jako „puknięcia”. Badanie włącznie z przygotowaniem trwa od ok. 5 do 15 minut. Wynik dostępny jest podczas tej samej wizyty.

Wskazania do wykonania FibroScanu®

Zgodnie z aktualnymi europejskimi wytycznymi EASL, badanie elastografii wątroby FibroScan® jest zalecane:

• W trakcie diagnostyki chorób przewlekłych wątroby;
• Do ilościowej oceny włóknienia wątroby (jak bardzo zwłókniała jest wątroba), pozwalając na ustalenie etapu włóknienia wątroby:
• F0/1 – bez cech istotnego włóknienia (norma);
• F2 – umiarkowane włóknienie;
• F3 – zaawansowane włóknienie;
• F4 – marskość wątroby.
• Do ilościowej oceny stłuszczenia wątroby (jak bardzo stłuszczona jest wątroba), pozwalając na określenie nasilenia stłuszczenia wątroby:
• S0 – bez cech stłuszczenia (norma);
• S1 – łagodne stłuszczenie (około 5%);
• S2 – umiarkowane stłuszczenie (około 30%);
• S3 – ciężkie stłuszczenie (powyżej 30%).
• Do oceny progresji przewlekłych chorób wątroby;
• Do ocenie ryzyka nadciśnienia wrotnego u pacjentów z marskością wątroby.

Ponieważ badanie FibroScan jest badaniem bezpiecznym, pacjent może zgłosić się na badanie bez skierowania, również w ramach badań profilaktycznych.

Przeciwwskazania do FibroScanu®

Badanie elastografii wątroby metodą FibroScan® jest nieinwazyjne i bezbolesne, stąd istniejące przeciwwskazania dotyczą sytuacji, w których wynik będzie niemiarodajny lub przeprowadzenie badania technicznie niemożliwe:

• otyłość znacznego stopnia (zazwyczaj BMI > 40);
• masywne wodobrzusze;
• rany w obrębie jamy brzusznej w okolicy wykonywania badania.

W niektórych przypadkach badanie może dać fałszywy wynik lub być nieprecyzyjne – dotyczy to szczególnie masywnego stłuszczenia wątroby, stanu zapalnego wątroby, otyłości – w takich sytuacjach FibroScan może pokazać wyniki zawyżone, jednak samo badanie może pokazać istotne klinicznie informacje, które interpretowane powinny być przez doświadczonych specjalistów, np. hepatologów lub gastroenterologów.

Jak przygotować się do badania?

Aby prawidłowo przeprowadzić badanie elastografii wątroby FibroScan®, pacjent powinien być na czczo przez minimum 4 godziny od spożycia jakiegokolwiek posiłku. Picie wody, jak i przyjmowanie leków stałych przed badaniem jest dozwolone i nie wpływa na wynik. Ponadto w dniu badania nie należy wykonywać dużego wysiłku fizycznego, szczególnie należy pominąć trening sportowy przed wykonaniem badania. Warto posiadać aktualne wyniki prób wątrobowych (AST, ALT, ALP, GGTP, BIL) oraz morfologii krwi, co pozwoli na pełną interpretację wyniku. Dla pacjentów wykonujących badanie FibroScan® w naszym ośrodku posiadamy specjalne, tańsze pakiety badań. Jeśli pacjent miał wykonane wcześniejsze badania FibroScan®, należy zabrać wyniki w celu umożliwienia interpretacji porównawczej.

Chcesz umówić się na badanie elastografii wątroby FibroScan®? Skontaktuj się z nami w celu ustalenia dogodnego dla Ciebie terminu badania.

Jak zapisać się na badanie?

Zapraszamy do kontaktu telefonicznego (tel. 787 653 980 lub 34 324 55 26) lub osobiście w recepcji INTER-MED.

FIBROSCAN® oraz CAP™ to nazwy handlowe Echosens, Paris, France.